مفاهیم پایه
فیزیولوژی
جایگزینی اکسیزن و خارج شدن دی اکسید کربن توسط ریه ها صورت می گیرد.اکسیژن هوای فرو برده شده به داخل ریهها به خون منتقل شده و دی اکسید کربن از طریق سیستم گردش خون به ریه ها باز گردانده می شود تا از آنجا دفع شود.یکی دیگر از تجهیزات پزشکی که امروزه نقش به سزایی در تعیین بیماریهای حاد دستگاه تنفسی دارد دستگاه اسپیرومتر است که به وسیله آن میتوان حجم تنفسی شخصی را اندازه گیری کرد و به واسطه تحلیل نتایج آن و مقایسه آن با مقادیر مورد انتظار میتوان بیماری های ریوی از قبیل آسم و... را تشخیص داد.
اسپیرومتر در نوع ها و فن آوری های مختلف ارایه میشود . جهت آشنایی با شکل کلاسیک و آشنایی با شماتیک آن میتوان از نوع ابتدایی آن یعنی اسپیرومتر روان کننده با آب را مثال زد و تشریح نمود. در دستگاه کلاسیک آن یک ظرف پر از آب که به صورت استوانه ای است وجود دارد که یک سرپوش یه صورت وارونه درون ظرف آب قرار میگیرد و یک لوله فضای هوای زیر سرپوش را به دهان شخص (جهت عمل دم و بازدم) متصل میکند. انتهای سرپوش توسط یک نخ و قرقره به یک وزنه در حالت تعادل متصل شده است و در میان نخ یک قلم جهت ثبت گراف وجود دارد.
وقتی شخص عمل دم و بازدم را انجام میدهد به واسطه ی نیرویی که از طریق انجام دم و بازدم یه سرپوش وارد میسازد سبب میگردد که وزنه از حالت تعادل خارج شده و به سمت بالا و پایین حرکت کند.و تغیرات حجم فضای زیر سرپوش که عبارت است از همان تغیرات حجم تنفسی بر روی یک کاغذ متحرک توسط قلم دستگاه ثبت میگردد. در واقع این اساس کار اسپیرومتر است ولی امروزه از فن آوری های جدید در این دستگاه استفاده شده است.... دستگاه از یک قسمت که جهت رعایت نکات بهداشتی بر روی آن یک لوله مقوایی قرار میگیرد جهت انجام عمل دم و بازدم تشکیل شده در داخل همین قسمت از سنسورهایی تشکیل شده است که نسبت به هوای ورودی و خروجی حساس بوده و ورودی را به صورت سیگنالی به برد دستگاه اصلی که مجموعی از مدارات و میکروپروسسر هاست انتقال میدهد و سرانجام نتیجه به صورت گراف توسط مانیتور دستگاه نشان داده میشود که قابلیت پرینت را نیز دارا میباشد.
یک نمونه از نتیجه دستگاه که بستگی به نوع نفس کشیدن شخص دارد
برخی دیگر از نمونه های دستگاه که به صورت پرتابل(portable) ارایه شده اند.
استفاده از داروی بیهوشی هالوتان علاوه بر عوارضی که برای بیمار دارد، سلامت پرسنل اتاق عمل را نیز تهدید می کند و همین مسئله منجر به این امر شده که دست اندرکاران و متخصصین بیهوشی، نسبت به حذف این دارو از لیست داروهای مصرفی اقدام کنند. "هالوتان" که یک نوع داروی تبخیری بیهوشی است، به خاطر عوارض جانبی که دارد از لیست داروهای مصرفی کشورهای مختلف دنیا حذف شده اما استفاده از این ماده بیهوشی همچنان در برخی از مراکز درمانی کشورمان متداول است و همین مسئله تا حدود زیادی موجبات نگرانی دست اندرکاران امر سلامت را فراهم آورده است.
به گفته دکتر محمد مهدی قیامت، رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه
ایران، استفاده از این دارو در جراحی های قلب، خطراتی به همراه دارد که می
تواند منجر به مرگ بیمار شود.
وی در عین حال از انجام عمل جراحی به واسطه استفاده از این ماده بیهوشی در
برخی مراکز درمانی خبر می دهد و می گوید: واقعیت امر این است که نمی توان
عمل جراحی تنها به این دلیل انجام نداد، چون داروی بیهوشی دیگری برای
استفاده آنها وجود ندارد.
قیامت در خصوص اینکه چرا به رغم اطلاع همگان از عوارض این دارو، اما
استفاده از آن همچنان در برخی مراکز درمانی متدوال است، به عدم همکاری
وزارت رفاه در این قضیه اشاره می کند و می افزاید: وجود دور تسلسل در
وزارت رفاه باعث شده که وقت رسیدگی به مشکلات در این وزارتخانه وجود
نداشته باشد.
رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه ایران، در عین حال از همکاری مسئولان
وزارت بهداشت در حذف این ماده بیهوشی از لیست داروهای مصرفی در کشور،
قداردانی می کند و می گوید: خوشبختانه روند مطلوبی در خصوص حذف داروی
بیهوشی هالوتان از اتاق های عمل، دنبال می شود که رضایت خاطر متخصصین
بیهوشی را فراهم آورده است.
قیامت تاکید می کند: در صورتی که وزارت رفاه داروهای جایگزین هالوتان را
در فهرست بیمه بیاورد، حذف این دارو از اتاق های عمل در بیمارستانهای بخش
دولتی سریع تر صورت می گیرد.
رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه ایران، اوائل تیر ماه گذشته در خصوص
میزان مصرف داروی هالوتان، گفته بود که 95 درصد مصرف اتاق های عمل در
کشور، از این ماده بیهوشی است.
به گفته وی در حال حاضر این میزان به حدود 5 درصد کاهش یافته که می تواند یک موفقیت در حوزه نظام سلامت به حساب بیاید.
قیامت با تاکید بر اینکه 20 درصد بیمارانی که با داروی هالوتان در اتاق
عمل بیهوش می شوند، دچار عوارض کبدی می شوند، افزود: استفاده از این دارو
علاوه بر اینکه برای بیمار مضر است، سلامت پرسنل اتاق عمل را تهدید می کند
و عارضه به همراه دارد.
رئیس انجمن بیهوشی و مراقبت های ویژه ایران، معتقد است که حذف داروی
هالوتان هم به نفع بیمار و هم به نفع اقتصاد درمان بوده و هزینه های
سلامت را کاهش می دهد.